Kryptowaluta. Zdecydowanie słyszałeś już ten termin wcześniej. A nawet z grubsza wyobrażasz sobie, co to jest.
Pieniądze elektroniczne? Tak. Ale kryptowaluty nie można utożsamiać z pieniędzmi w Webmoney, Paypal czy funduszami na kartach. Waluta? Tak. Ale kryptowaluty nie są regulowane przez centralne banki krajów, a ich kurs nie jest bezpośrednio powiązany z gospodarką żadnego kraju.
Kryptowaluta jest szczególnym rodzajem aktywów finansowych i płatniczych, zaprojektowanym w celu zrewolucjonizowania sfery finansowej. Z kolei ktoś inny jest pewien, że kryptowaluta to nic innego jak kolejna „bańka”.
W tym przewodniku dla początkujących będzie można bliżej poznawać kryptę, zostanie dokonana próba określenia jej statusu, formy i wartości.
Czym tak naprawdę kryptowaluta jest?
Kryptowaluta to rodzaj pieniądza cyfrowego, który oparty został na technologii kryptograficznej, czyli szyfrowaniu danych. Nie ma formy fizycznej, istnieje tylko w formie elektronicznej. Jego główne cechy to anonimowość, decentralizacja i bezpieczeństwo.
Obieg kryptowaluty wewnątrz systemu odbywa się bezpośrednio (P2P) - bez udziału strony trzeciej. Każdy z uczestników jest absolutnie równy. Nikt nie ma przywilejów, niezależnie od statusu społecznego i finansowego. W sercu tych wirtualnych pieniędzy leży zdecentralizowana otwarta baza danych - blockchain.
Większość kryptowalut ma limit emisji (wypuszczania nowych monet). W bitcoinie jest to 21 milionów „monet”. W takich walutach, jak PPC i NVC nie ma limitów emisji.
Trochę historii
Dlaczego ktoś musiałby stworzyć kryptograficzną walutę? Odpowiedź na to pytanie pozostaje otwarta. Może to być częściowo wyjaśnione cechami kryptowaluty. Wcześniej nie było wygodnego i szybkiego sposobu przeprowadzania anonimowych płatności o wysokim poziomie bezpieczeństwa. Wraz z pojawieniem się bitcoina i innych krypt, zadanie to zostało rozwiązane.
Oficjalny rok powstania kryptowalut to 2009, kiedy zaczęła działać sieć Bitcoin. Za „ojca” bitcoinów i innych walut kryptograficznych uważa się Satoshi Nakamoto, mitologizowaną postać, albo nawet grupę ludzi. Protokół Bitcoin po raz pierwszy został opublikowany pod tą nazwą. On/oni dokonali również pierwszej transakcji.
Faktem jest, że Satoshi Nakamoto i inne osoby, które stały za tworzeniem bitcoina, zrealizowały wieloletnie doświadczenie specjalistów w dziedzinie kryptografii i technologii informatycznych. Nie wiemy dokładnie ile lat trwały prace oraz przez jaki okres były przeprowadzane badania w tym kierunku.
Wiadomo jednak, że samo pojęcie kryptowaluty (cryptocurrency) zostało po raz pierwszy użyte w materiałach Forbes o bitcoinie w 2011 roku. Tak przypadł do gustu czytelnikom się spodobał i fanom nowej wirtualnej waluty, że wkrótce zaczęła charakteryzować całą niszę.
Krypta VS Fiat
Na wzmiankę o słowie „waluta” w umyśle pojawiają się obrazy banknotów i banków. Jesteśmy przyzwyczajeni do układów fikcyjnych w systemach finansowych. Fiat to standardowa, regulowana waluta. Podobnie jak dolar czy euro. Główne różnice między kryptograficzną walutą i walutami fiducjarnymi są następujące:
- Kryptowaluta nie ma formy fizycznej. Tak, fiat istnieje również w formie elektronicznej, ale nie istnieje ani w postaci banknotów ani monet kryptowalutowych. Nie należy mylić fizycznych monet, portfeli i kodów QR, które są używane do pracy z kryptą.
- Kryptowaluta nie jest emitowana przez bank centralny i nie jest powiązana z gospodarką żadnego kraju. Wydanie i emisja kryptowaluty nie są przez nikogo kontrolowane. Nikt nie może ograniczyć tych procesów, tylko cechy samego systemu. Kurs kształtuje się w wyniku oddziaływania rynku i nie jest bezpośrednio związany z gospodarką żadnego kraju.
- Jest anonimowa. Do pracy z bankiem, systemami płatności QIWI, WebMoney, Paypal konieczne jest podanie przynajmniej niektórych danych osobowych. W kryptowalutach nie jest to konieczne. Każdy użytkownik jest anonimowy. Wszystkie informacje na jego temat to zestaw znaków w adresie portfela.
- Bezpośrednie transakcje. W tym wirtualnym systemie walutowym nie ma centrów przetwarzania, pośredników, emitentów i stron trzecich. Istnieje prosty transfer środków bezpośrednio między uczestnikami sieci.
Jak działa waluta kryptograficzna?
Większość kryptowalut funkcjonuje i znajduje się w obiegu blockchain. Jest to otwarta, zdecentralizowana baza danych, w której wszystkie transakcje są rejestrowane i przechowywane. Nie znajduje się na żadnym konkretnym serwerze lub dysku twardym, ale jest podzielona na węzły. Wspierają ją aktywnie członkowie sieci - zwykłe użytkownicy pełnoprawnych portfeli.
Poszczególne komórki z zarejestrowanymi danymi nazywają się blokami. Warto też wziąć pod uwagę, że wszystkie bloki są połączone między sobą. A więc tworzą swoisty łańcuch (chain) – od tego właśnie pochodzi nazwa Blockchain. Połączenie jest ustanawiane poprzez wpisanie skrótu poprzedniego bloku do nowych bloków. Z tego powodu oddzielny blok jest prawie niemożliwy do zmiany - w tym celu konieczne jest „zhackowanie” wszystkich bloków w łańcuchu.
Przedrostek „crypto” wynika z faktu, że bitcoin i inne waluty używają szyfrowania i funkcji haszowania kryptograficznego. Dlatego każdy uczestnik sieci ma prywatny klucz oraz klucz publiczny. Prywatny jest używany do podpisania „listu przeniesienia praw własności”. Jest to podstawą wszystkich transakcji i zapewnia transfer kryptowaluty od jednego uczestnika do drugiego. Publiczny klucz jest już używany do weryfikacji transakcji obcych osób w blockchainie.
Jak korzystać z waluty kryptowgraficznej?
Aby użyć kryptowaluty, na przykład bitcoina, należy stworzyć portfel. Odbywa się to poprzez pobranie przez klienta na dysk twardy lub bezpośrednio w sieci. Popularny wariant portfelu online dla przechowania bitcoinów dostępny jest na stronie blockchain.info.
Po szybkiej rejestracji następuje otrzymanie portfelu z adresem. Pod tym adresem (27-34 znaków) również będą nadchodzić płatności w przyszłości.
Dlaczego potrzebujesz kryptowalut?
Kryptowaluty mogą być przydatne do różnych celów, zaczynając od dokonywania zakupów, a kończąc oszczędzaniem pieniędzy. Wymieńmy główne opcje użycia kryptowaluty:
- Płatności. Nie tylko zwykłe transakcje, ale również anonimowe, szybkie i bezpośrednie transakcje. Są przeprowadzane zarówno między osobami prywatnymi, jak i na zakup towarów lub usług w Internecie.
- Przechowywanie pieniędzy. „Porwanie” kryptowaluty z portfela jest prawie niemożliwe. Ponieważ wszystkie operacje są nieodwracalne i są realizowane tylko w przypadku używania kluczy prywatnych, nie można ich przechwycić ani zhakować. Pod warunkiem, że nie udostępnisz nikomu swojego prywatnego klucza, Twoja kryptowaluta zawsze będzie bezpieczna.
- Inwestycje. Bitcoin i inne krypty są uważane za aktywa inwestycyjne z powodu wahań kursów walutowych i ogólnego wzrostu popularności. Co więcej, waluta crypto jest odpowiednia zarówno do krótkoterminowych zysków przez handel na giełdzie, jak i długoterminowo, ponieważ kurs walutowy wykazuje tendencję do wzrostu.
- Biznes. Coraz więcej firm i usług łączy płatności w kryptowalutach. Tradycyjnie istniały wyłącznie start-upy kryptowalut zbierające fundusze za pośrednictwem ICO (kraundfanding). Jeśli osobiście masz pomysł na biznes związany z blokiem lub walutą wirtualną, możesz rozpocząć zbieranie funduszy za pośrednictwem ICO.
Skąd pochodzi kryptowaluta?
Najpopularniejszym sposobem wydobywania kryptowaluty jest mining (od mining - wydobycie). Mining to rozwiązanie zadań kryptograficznych o różnej złożoności z wykorzystaniem możliwości sprzętowych. Istnieje również forging - specjalna forma miningu z głosowaniem i emisją pierwotną (ICO).
Dlaczego jest to nawet konieczne oraz dlaczego minerzy otrzymują nagrodę? Ten proces jest trochę podobny do pracy trackera torentów. Uczestnicy trackera rozpowszechniają pliki i otrzymują ocenę za to, który z nich jest w przyszłości wykorzystywany do pobierania nowych danych. Minerzy korzystając z mocy obliczeniowej, utrzymują zdolność sieci do pracy.
Ostatecznym celem miningu jest dobór podpisu cyfrowego, który zamyka blok. Jak tylko to się odbędzie, blok zostanie zamknięty, miner otrzyma nagrodę i rozpocznie się formowanie nowego bloku. Do produkcji różnych kryptowalut potrzebne są: procesor (CPU), karty graficzne (GPU) lub specjalistyczny sprzęt (ASIC, FPGA). Mining jest jednym ze sposobów na uzyskanie kryptowalut.
Aby określić metodę miningu stosowane są następujące protokoły:
- Proof-of-Work (PoW) – „dowód pracy”. Jest to algorytm ochrony, w którym autentyczność transakcji jest potwierdzana przez wykonywanie niektórych zadań. W PoW - im wyższa wydajność sprzętu, tym więcej monet zostaje wydobytych.
- Proof-of-Stake (PoS) to “dowód udziału”. W postaci zasobu ochronnego jest już używany udział, czyli sama kryptograficzna waluta. PoS to mining „kredytowy”. Im więcej monet w portfelu, tym większy zysk.
- Proof-of-Activity (PoA) – „dowód aktywności”. Wersja hybrydowa między PoS i PoW.
Inne, mniej popularne protokoły to: Proof-of-Capacity, Proof-of-Burn, Proof-of-Storage.
Wybór sprzętu i jego moc zależy od algorytmu haszowania. W przypadku bitcoina to SHA-256. Ten algorytm jest „związany” z wydajnością sprzętu. W Litecoin - Scrypt, zmodyfikowany SHA-256, z większym naciskiem na pamięć operacyjną.
Więcej informacji na temat tych protokołów można znaleźć w naszym artykule PoW vs PoS.
Sposoby zarabiania kryptowaluty
Oprócz miningu istnieje wiele innych, prostszych sposobów na zarabianie na kryptowalutach. Rozważmy niektóre z nich:
- Dźwigi – serwisy dystrybuujące bitcoin i inne monety za wykonanie drobnych zadań: zgadywania captcha, surfowania po sieci itp.;
- Bounty - proces reklamowania nowych projektów ICO poprzez publikowanie, dokonanie repostów, tłumaczenia. Początkowo dostajesz darmowe tokeny, które wkrótce staną się pełnoprawną walutą kryptograficzną;
- Publikowanie/copywriting - członkowie serwisów Steemit i Golos otrzymują wynagrodzenie w postaci wewnętrznej kryptowaluty. W przyszłości jest ona wymieniana na giełdach;
Bitcoin i inne altcoiny można łatwo kupić. W wersji online odbywa się to poprzez wymianę kryptowalut, kantory lub nawet bezpośrednio. Wystarczy mieć pieniądze na karcie VISA, Mastercard lub fundusze na jakimś koncie elektronicznym. Zakup za fiat dostępny jest w tak zwanych kryptomatach. Działają na tej samej zasadzie co zwykłe już dla nas terminale. Szczegółowe informacje na temat wszystkich sposobów kupowania bitcoinów zostały przedstawione w naszym materiale.
Najpopularniejsze kryptowaluty
Bitcoin to pierwsza, najpopularniejsza i najdroższa kryptowaluta. Ma nieoficjalny status „kryptozłota”. Przez pierwsze kilka lat wszystkie nowe waluty bazowały na blockchainie bitcoina. Oznacza to, że były one forkiem (gałęzią) pierwszej na świecie kryptowaluty. Wszystkie kryptowaluty, za wyjątkiem bitcoinów, są również nazywane altcoinami.W 2011 roku pojawiła się moneta Ripple z systemem uścisków dłoni i brakiem miningu. Był to pierwszy „nie fork bitcoina” w świecie kryptowaluty.
W 2013 roku pojawiły się pierwsze projekty ICO: Mastercoin i NXT. NXT jest godny uwagi, ponieważ cała emisja kryptowaluty została początkowo podzielona pomiędzy 73 inwestorów.
W 2015 roku uruchomiono platformę Ethereum. Jest to środowisko do tworzenia zdecentralizowanych projektów opartych na blockchainie przy użyciu „smart kontraktów”. Później ta kryptowaluta stała się drugą najpotężniejszą kryptowalutą po BTC. Na uwagę zasługuje również fakt, że w tym systemie planuje się wykorzystywać protokół Proof-of-Stake.
Różne rodzaje kryptowaluty - charakterystyka:
Moneta |
Rok założenia |
Maksymalna emisja |
Hash Algorithm |
Protokół |
|
2009 |
21 000 000 |
SHA-256 |
PoW |
Ethereum |
2015 |
90 000 000 |
Ethash |
PoW, planuje się przejście do PoS |
Litecoin |
2011 |
84 000 000 |
Scrypt |
PoW |
Peercoin |
2012 |
Nie limitowana |
SHA-256 |
PoW-PoS hybryd |
NXT |
2013 |
1 000 000 000 |
- |
PoS |
Czym kryptowaluta jest zabezpieczona?
Na ile jest uzasadniony kurs kryptowaluty i czym jest on podparty? Istnieją różne opinie w tej sprawie. Amerykański magnat IT i miliarder Mark Cuban latem 2017 roku mocno krytykował bitcoina oraz kryptę jako całość na swoim Twitterze:
„To bardziej przypomina kult i religię niż prawdziwe aktywo. Tylko ze złota można zrobić całkiem dobre ozdoby, a z wirtualnych monet nic. To po prostu bańka”.
Po tym, jak kurs walut spadł, Mark dodał:
"Rozumiesz, że to bańka, gdy okazjonalny post na Twitterze może sprawić, że cena waluty się zmniejszy".
Później jednak sam M. Cuban zaczął inwestować w ICO, a nawet doradza ludziom, aby zatrzymali 1/10 swoich własnych środków w kryptowalutach.
Czym jest wsparty kurs?
Po pierwsze, do miningu kryptowaluty potrzebny jest potężny sprzęt zużywający dużo energii elektrycznej i stopniowo tracący wydajność. Okazuje się, że częściowo też amortyzacja jest przenoszona na koszt monet.
Po drugie, blockchain. Jest to coś, czego nie ma żaden inny system płatności. Blockchain jest uniwersalny, niezawodny, zdecentralizowany. Ponadto gwarantuje anonimowość i wysoką prędkość transakcji. Stosuje się go w różnych sferach - zaczynając od sektora finansowego, kończąc alternatywną energią. Są to oczywiste zalety, które określają wartość kryptowaluty.
Koszt tych wirtualnych monet zależy od rynku. Im większy popyt na określoną walutę, tym wyższa stawka. Z kolei popyt zależy od zalet, jakie oferuje moneta. Jeśli jutro BTC uczyni oficjalną walutę w Chinach, to jej wartość „wzrośnie". Zapotrzebowanie powstaje na tle nowości, nowych wydarzeń, ogłoszeń firm.
Istnieją spekulacyjne skoki w kursie - tak zwane „dumpy” i „pumpy”. Są one sprowokowane przez dużych traderów na giełdach w celu zarobienia pieniędzy. Nie są szczególnie zainteresowani tym, ile warta jest moneta. Ze względu na dużą liczbę aktywów, mogą one mieć krótkoterminowy wpływ na kurs.
Zalety i wady kryptowaluty
Istnieje wiele zalet kryptowaluty, ale nie warto również zapominać o wadach, ponieważ pozwoli to wiedzieć, czego można oczekiwać od tego rodzaju pieniędzy.
Niestabilność kursu walutowego jest jedną z wad kryptowaluty i powodem braku zaufania do niej. A jakie są inne wady cyfrowej waluty? Na przykład regulacja. Początkowo BTC był w pełni zdecentralizowaną i niezależną walutą. Oznaczało to, że uczestnik sieci w USA i uczestnik sieci w Burkina Faso są równi. Jednak coraz więcej krajów myśli o regulacji kryptowaluty. W niektórych częściach świata (Boliwii, Indonezji, Tajlandii) jej używanie jest w ogóle zabronione.
Do wad wciąż jest zaliczana też reputacja. Kryptowaluta ze względu na swoją anonimowość stała się instrumentem płatniczym na czarnym rynku.
Potencjalny minus to „Atak 51%”. Sytuacja, w której 51% zdolności lub 51% wszystkich monet (w przypadku eteru) znajdzie się w rękach jednego uczestnika. Wówczas taki uczestnik będzie całkowicie kontrolował blok i będzie mógł duplikować transakcje. Ogólnie rzecz ujmując, wszystkie Twoje oszczędności w portfelach zostaną skradzione.
Podsumowanie
Czy kryptowaluty mają przyszłość? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie. Przynajmniej dlatego, że każdy rozumie słowo „przyszłość” inaczej.
Obecna sytuacja jest jednak ściśle powiązana z cyfrowymi walutami. Od momentu powstania w 2009 roku wzrosły szanse i popularność kryptowaluty. Dlatego w pierwszym kwartale XXI wieku powinniśmy spodziewać się okresu intensywnej krypto-rewolucji. Im szybciej do niej dołączysz, tym lepiej.