Dziesięć lat temu większość ludzi nie myślała o racjonalności używania pieniądza fiducjarnego. Ta metoda płatności najbardziej znana i łatwa w użyciu w porównaniu do jej poprzedników. Ale we współczesnym świecie istnieje wiele alternatywnych funduszy, w wyniku czego wykorzystanie fiata w przyszłości jest stawiane pod wątpliwość.
Czym są pieniądze fiducjarne?
Aby zrozumieć, czym jest pieniądz fiducjarny, należy sięgnąć do historii handlu sprzed kilka wieków temu. Pojawienie się pieniądza fiducjarnego wiąże się z zastąpieniem wymiany barterowej uniwersalnym środkiem płatniczym za towary i pracę. Pierwsze banknoty zostały wykonane z cennych metali. Używanie takich monet nie było zbyt praktyczne, dlatego w kolejnych latach pojawiły się noty papierowe. Początkowo banknoty były banknotami, które dowiodły, że na rachunku bankowym danej osoby znajdują się rezerwy złota wskazane na banknocie, a kwota papierowych pieniędzy w kraju równała się zasobom złota.
Wraz z rozwojem handlu i stosunków rynkowych w Anglii potrzebnych było więcej pieniędzy niż te dostępne w gospodarce kraju, i na tym tle Bank angielski zaczął wydawać banknoty, dla których nie było złotego odpowiednika.
W 1844 roku Robert Peel postanowił zrekompensować niedenominowaną w złocie kwestię banknotów poprzez przeliczenie wartości każdej papierowej jednostki jako procentu od dostępnego złota. Takie papierowe banknoty nazwane były pieniędzmi fiducjarnymi od łacińskiego słowa fiducia - zaufanie. Każdy posiadacz banknotów miał prawo wystąpić do banku i otrzymać złote monety na podstawie kosztu pieniędzy fiducjarnych.
Monetarny system fiducjarny zaczął rozpadać się w latach 1971-73, kiedy rząd USA odmówił wypłaty rezerw złota na roszczenia. Banknoty papierowe, bez prawa do wymiany na złoto lub inne cenne metale, zaczęto nazywać fiszą, od łacińskiego słowa fiat, oznaczającego dekret, wskazówkę.
We współczesnym rozumieniu pieniądze fiducjarne są symboliczną jednostką monetarną, której wartość i kwestię reguluje centralny bank państwowy.
Pieniądze fiducjarne i kryptowaluta: główne różnice
|
Parametr do porównania |
Pieniądze fiducjarne |
Kryptowaluta |
|
Forma emisji |
Mają materialną podstawę w postaci papierowych biletów i monet; |
Produkowane w formacie cyfrowym w formie szyfru blockchain-technologii; |
|
Koszt |
Kurs wartości ustalany jest przez bank państwowy; |
Kurs jest ustalany na podstawie zapotrzebowania rynku na monety; |
|
Kontrola |
Kontrolowane są przez państwo, międzynarodowy fundusz walutowy, instytucje finansowe; |
Cyfrowe monety nie są kontrolowane przez państwo i instytucje finansowe. W rzadkich przypadkach mogą być kontrolowane przez twórców określonego rodzaju waluty; |
|
Emisja |
Emisja jest realizowana przez organy administracji państwowej; |
Emisja jest prowadzona przez minerów; |
|
Niezawodność |
Pieniądze fiducjarne mogą zostać zamrożone lub skonfiskowane przez rząd, z zastrzeżeniem fizycznego pogorszenia stanu, mogą zostać naruszone; |
Dostęp do monet cyfrowych jest własnością tylko ich właściciela, mają one niezawodny system szyfrowania i nie można nim manipulować; |
|
Opodatkowanie |
Operacje z pieniędzmi fiducjarnymi podlegają opodatkowaniu państwowemu i prowizjom instytucji finansowych; |
W przypadku operacji z cyfrowymi walutami, należy zapłacić tylko dynamiczną prowizję systemu; |
|
Odporność na kryzysy |
Spadek zaufania do władz i niezrównoważone czynniki ekonomiczne w państwie prowadzą do inflacji; |
Decentralizacja systemu nie wpływa na zewnętrzne czynniki ekonomiczne, ale spadek niezawodności określonych kryptowalut pociąga za sobą spadek popytu na nie i spadek wartości; |
|
Łatwość użycia |
Niemal każda operacja z użyciem pieniądza fiducjarnego może odbywać się w formie elektronicznej za pomocą kart bankowych i elektronicznych systemów płatności. |
Wszystkie transakcje odbywają się w formacie elektronicznym, liczba towarów i usług dostępnych do zapłaty za pomocą kryptowaluty jest ograniczona. |
Przykłady pieniądzy fiducjarnych
We współczesnej gospodarce światowej żadne państwo nie przeprowadza emisji zgodnie z rezerwą złota państwa. Kontynuując, każda waluta krajowa jest fiatem, nawet tak globalna waluta, jak dolar amerykański. Waluty wszystkich krajów można podzielić na dwie kategorie:
- Waluty fiatne, których wartość wyznaczana jest zaufaniem do państwa nie są wspierane przez rezerwę złota państwa;
- Waluty fiatne, których wartość jest poparta równoważną konwersją krajowych rezerw złota.
Nie istnieją żadne ograniczenia dotyczące wydawania pieniądza fiducjarnego, z wyjątkiem gwarancji państwowych, że będą one uważane za legalny środek płatniczy za towary i usługi. Koszt emisji banknotów jest znikomy, a większość pieniędzy ma postać rachunków elektronicznych, tzw. fiducjarngo pieniądza elektronicznego. Konieczne jest rozróżnienie między pieniądzem fiatnym a niefaktycznym pieniądzem elektronicznym:
- Fiatny pieniądz elektroniczny jest wyrażany w jednostkach waluty krajowej, a jego wartość jest kontrolowana przez bank centralny;
- Niefiatne pieniądze elektroniczne nie są kontrolowane przez państwo i są elementami systemów elektronicznych stron trzecich.
Pomimo faktu, że koszt waluty jest określany przez symboliczną wartość ustaloną przez rząd, wydanie niektórych fiatów czasami przekracza ich wartość nominalną. Na przykład moneta o wartości nominalnej 1 cent kosztuje amerykańską gospodarkę 1,5 centa.
Niemniej jednak rząd podczas emisji bierze pod uwagę PKB kraju i rzeczywiste zapotrzebowanie na banknoty.
Prognozy na przyszłość
Jeśli porównamy waluty fiducjarne i kryptowalutę, możemy powiedzieć, że są one całkowicie różne w użyciu, ale mają jedno podobieństwo - ani jedne, ani drugie nie są faktycznie wspierane przez rezerwy złota kraju. Koszt znaków kryptowalutowych jest równy poziomowi zaufania użytkowników do niego i popytu, wartość pieniądza fiducjarnego mierzona jest odpowiednio poziomem zaufania do państwa.
2017 rok charakteryzował się wzrostem popytu na kryptowaluty. Coraz więcej osób odkrywa rynek kryptowaluty jako metodę inwestowania, zarabiania, wygodnej wymiany. W oparciu o technologię blockchain opracowywane są różne projekty, które nie zawsze mają bezpośredni związek z rynkiem kryptowalut. Możesz znaleźć tokeny projektów naukowych, projektów informatycznych, innowacyjnych start-upów, a nawet takich zwykłych firm, jak usługi taksówkarskie. Istnieją tendencje do rozszerzania możliwości płatności za pomocą kryptowaluty. W większości przypadków jest to możliwe tylko w ramach projektów opracowanych na podstawie przebicia, ale istnieją również zewnętrzne zasoby, które oferują płacenie za towary i usługi za pomocą kryptowaluty.
Wszystko to wynika z zalet wygodnego i niezawodnego korzystania z kryptowaluty w codziennym użytkowaniu. Jednakże szybkie przejście z użycia pieniądza fiducjarnego na kryptowalutę jest niemożliwe. Wynika to z dwóch głównych powodów:
- Korzystne jest, aby międzynarodowy fundusz walutowy i rząd wspierały działalność walut fiducjarnych, ponieważ tylko w ten sposób mogą wpływać na światową i krajową gospodarkę;
- Obecnie popularność kryptowaluty jest bardzo mała;
- Kurs kryptowaluty jest bardzo zmienny, co sprawia, że nie jest ona szczególnie wygodnym sposobem rozliczania się za towary i usługi.
Jeśli w przyszłości ludzkość straci zaufanie do waluty fiducjarnej i przejdzie do płacenia za towary i usługi kryptowalutą, gospodarka światowa będzie mniej podatna na manipulację i będzie posiadać zdecentralizowane zarządzanie. Jednak taki system ma istotne wady. Są nimi na przykład:
- Brak scentralizowanego zarządzania finansowego może doprowadzić do niekontrolowanego wzrostu inflacji ze względu na ogromną ilość tokenów w użyciu;
- Przejście do rozliczania kryptowalutą będzie wymagało wiele wysiłku;
- Branże finansowe mogą stać się niepopularnymi, co będzie oznaczać wyższą stopę bezrobocia.
Zastępowanie fiducjarnych pieniędzy kryptowalutą jest możliwe, ale w praktyce może potrwać kilkadziesiąt lat.
Wnioski
Kryptowaluta jest wygodniejsza i bezpieczniejsza dla użytkowników, ale nie jest korzystna dla światowych instytucji finansowych, które poprzez presję polityczną i manipulację mogą wpływać na całą gospodarkę. Być może to niewystarczający poziom ufności do funduszy fiducjarnych stał się przyczyną pojawienia się zdecentralizowanych kryptowalut. Po tym wszystkim, jeśli kupisz kryptowalutę za fiducjarne pieniądze, tym samym dokonasz inwestycji i zabezpieczysz siebie od obniżenia poziomu zaufania do władz politycznych, a w konsekwencji i walut fuducjarnych. W porównaniu z fiatem, kryptowaluta ma tylko jedną poważną wadę: niewystarczającą popularyzację.
